آینده نگاری توسعه سواحل جنوب شرقی ایران (منطقه مکران) با رویکرد مزیت مبنا
منطقه مکران در سواحل جنوب شرقی کشور با وجود پتانسیل های توسعهای متعدد در بخشهای مختلف اقتصادی، گردشگری، کشاورزی و… دچار عدم توسعه یافتگی و فقر بالای ساکنین آن است. هدف اصلی این مقاله آینده نگاری توسعه سواحل مکران براساس مزیتهای نسبی منطقه به منظور توسعه و بهبود شرایط موجود است. روش انجام مقاله توصیفی- تحلیلی است که برای شناسایی مزیتها و ویژگیهای منطقه از اسناد فرادست موجود، مقالات، مصاحبه با مسئولین و مدیران منطقه، نخبگان و کارشناسان و به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرمافزار میک مک استفاده شده است. نتایج مقاله سناریوی هاب شیلاتی را به منظور توسعه منطقه معرفی میکند.
نویسندگان: حمید مصاحبی، محمد دادگر، زینب بهرامی اصل
محل انتشار: دهمین همایش سراسری کشاورزی و منابع طبیعی پایدار
کلیدواژه ها:
منطقه مکران ، مزیت نسبی ، آینده پژوهشی ، میک مک ، هاب شیلاتی
آسیب شناسی نظام های بهره برداری در ایران و ارایه راهکاری نوین
کشاورزی به عنوان یکی از محورهای اصلی توسعه، نقش مهمی در توسعه اقتصادی کشورها برعهده دارد، برای رسیدن به توسعه کشاورزی، به سیاست ها و برنامه های مناسب و پذیرفتنی از سوی کشاورزان نیاز است. اولین قدم به منظور بهبود شرایط موجود کشاورزی توجه به الگوی نظام های بهره برداری از اراضی کشاورزی است. تاریخچه ظهور نظام های بهره برداری در ایران را می توان به هزاران سال پیش، یعنی زمانی که ایرانیان باستان به اهلی کردن گونه های وحشی حیوانات و غلات در ایران پرداختند، نسبت داد، از این رو نظام های بهره برداری، همواره یکی از بنیادی ترین مسایل کشاورزی ایران بوده و در توسعه کشاورزی کشور و حتی توسعه شهری از اهمیت بسزایی برخوردار است.
از مهم ترین نظام های بهره برداری کشاورزی موجود در ایران با توجه به معیارهای اقتصادی، تولیدی، بازرگانی، اجتماعی، مدیریتی و… می توان نظام بهره برداری دهقانی، نظام بهره برداری تعاونی و نظام بهره برداری تجاری (سرمایه داری ارضی) را نام برد.
نویسندگان: حمید مصاحبی، محمد دادگر، الهام صفرخانلو
محل انتشار: اولین کنفرانس حکمرانی و سیاستگذاری عمومی
کلیدواژه ها:
شهرک کشاورزی- صنعتی- بازرگانی ، نظام های بهره برداری ، نظام بهره برداری دهقانی ، شرکت سهامی تولید
بررسی وضعیت انرژی های تجدیدپذیر در ایران و جهان و استفاده از پنل خورشیدی در مدیریت منابع آب
کشور ایران با وجود پتانسل های عظیم طبیعی منابع انرژی تجدیدپذیر (خورشید و باد) ، در استفاده از انرژی های تجدیدپذیر در مقایسه با کشورهای دیگر جهان از رتبه بالایی برخوردار نبوده و سرمایه گذاری اندکی در این زمینه انجام شده است. با توجه به خسارات محیط زیستی انرژی های تجدیدناپذیر ( سوخت های فسیلی و هسته ای ) و تمام شدن این منابع و همچنین انرژی های تجدیدپذیر به عنوان انرژی های کم خسارت برای محیط زیست معرفی شده است، به ناچار برای توسعه پایدار باید توجه بیشتری به استفاده از انرژی های تجدیدپذیر معطوف شود. نتایج این مطالعه حاکی از آن است که انرژی های تجدیدپذیر در کشور ایران با وجود پتانسیل بالا، منابع مناسبی برای استفاده در مصارف مختلف بالاخص در زمینه های مدیریت منابع آب می باشد.
نویسندگان: حمید مصاحبی، محسن یوسفی، احسان لاهوتیان، پردیس یعقوبی
محل انتشار: هشتمین کنفرانس بین المللی کشاورزی پایدار در محیط زیست، غذا، انرژی و صنعت
کلیدواژه ها:
منابع تجدیدپذیر ، مدیریت منابع آب ، انرژی خورشیدی ، کانال آبیاری ، هند
چالش ها و راهکارهای مدیریت زهاب های کشاورزی استان خوزستان
بخش کشاورزی به عنوان بزرگترین مصرف کننده آب، تأثیر فراوانی بر تنزل کیفیت منابع آبی دارد. طرح توسعه کشاورزی در استان خوزستان با هدف توسعه اقتصادی منطقه و کمک به حفظ امنیت غذایی کشور به مرحله اجرا در آمده است و به بهره برداری رسیدن پروژه های آبیاری و زهکشی این طرح، استان خوزستان را با چالش هایی از قبیل حجم زهاب بسیار زیاد، کیفیت نامناسب زهاب برای کشاورزی، فقدان تخلیه گاه مناسب زهاب و ورود حجم عظیم آلاینده های کود، سم و فلزات سنگین مواجه کرده است. هدف این مقاله ارائه یک ارزیابی از وضعیت موجود استان خوزستان است که بر اساس آن وضعیت استان و چالش ها و مشکلات مرتبط با منابع آب بررسی می گردد و در انتها پیشنهادات و راهکارهای کلان در راستای توسعه پایدار حوضه استان خوزستان ارائه می گردد.
نویسندگان: حمید مصاحبی، نجمه دارایی نژاد
محل انتشار: ششمین کنفرانس ملی مدیریت منابع آب ایران
کلیدواژه ها:
زهاب ، شورورزی ، بیابان زدایی ، بازار آب ، توسعه پایدار ، خوزستان
ضرورت یکپارچه نگری جهت تحقق اهداف طرح ۵۵۰ هزار هکتاری با رویکرد توسعه پایدار منطقه ای
محدوده طرح ۵۵۰ هزار هکتاری استان های خوزستان و ایلام با توجه به شرایط خاص جغرافیای سیاسی و همجواری با کشور عراق و وجود حساسیت های سیاسی و دیپلماتیک بسیار زیاد در روابط دو کشور، می تواند و بایستی به پایلوتی بین المللی برای نمایش یک تجربه ملی موفق و سرمشقی برای توسعه ای متوازن و پایدار براساس کارایی اقتصادی، برابری اجتماعی حفظ و اعتلا زیست محیطی و تعادل منابع آب و خاک تبدیل شود. از این روست که طرح احیای اراضی استان های خوزستان و ایلام بایستی در سیاست های کلان و اهداف راهبردی و تصمیم گیری های ملی و فرا بخشی از وزن و اهمیت بسیار زیادی برخوردار شود. هدف از این مقاله، تاکید بر ضرورت اقدامات عاجل با هدف توسعه پایدار در راه اثربخشی مناسب طرح ۵۵۰ هزار هکتاری می باشد.
نویسندگان: حمید مصاحبی، علی مریدی
محل انتشار: ششمین کنفرانس ملی مدیریت منابع آب ایران
کلیدواژه ها:
توسعه پایدار ، طرح ۵۵۰ هزار هکتاری ، محیط درونی و بیرونی ، منابع آب ، اقتصادی- اجتماعی و زیست محیطی
بهره برداری پایدار ازمنابع آب شور درتوسعه کشت وصنعت شورورزی
یکی از مشکلات اساسی کشاورزی در مناطق خشک ونیمه خشک کمبود منابع آب با کیفیت مناسب می باشد . لذا برنامه ریزی ومدیریت منابع آب غیر متعارف نظیر آب های شور ولب شور می تواند گامی موثر در جهت حل بحران های موجود در این مناطق باشد در بهره برداری از زمین وآب شور می توان از گونه های متحمل به شوری اشاره نمود بررسی ها نشان می دهد بسیاری از محصولات کشاورزی شامل انواع محصولات گیاهی جانوری وآبزی قابلیت تولید بوسیله آب های شور را دارند این رویکرد که از آن به شورورزی تعبیر می شود ضمن تولید محصولات کشاورزی وحفظ امنیت غذایی وسودآوری اقتصادی اثرات مثبت زیست محیطی بسیاری از جمله امکان استفاده از پساب ها وکاهش آلودگی های زیست محیطی وترسیب کربن به همراه خواهد داشت .
نویسندگان: حمید مصاحبی، نجمه دارایی نژاد
محل انتشار: کنفرانس بین المللی علوم، مهندسی و فناوری های محیط زیست
کلیدواژه ها:
شورورزی ، گونه های شورزی ، منابع آب وخاک غیر متعارف ، توسعه پایدار
مدلسازی منابع آب با استفاده از نرم افزار MODSIM با هدف نگرش یکپارچه به چالش ها و راهکارهای حوضه آبریز هامون جازموریان
مدیریت منابع آب در سطح حوضه آبریز، بهدلیل تنوع و پیچیدگی عوامل مؤثر، فرآیندی دشوار و چندبُعدی است. تغییرات زمانی، تصادفی بودن برخی متغیرها، نبود دادههای دقیق و کافی درباره منابع سطحی و زیرزمینی، نیازها، برداشتها و حقابهها، همگی برنامهریزی را با چالش مواجه میسازند.
در حوضه آبریز هامون جازموریان، عواملی چون خشکسالی، کاهش سرانه آب، بهرهبرداری بیرویه از منابع زیرزمینی و نبود برنامه آمایش سرزمین، وضعیت بحرانی را رقم زدهاند. این مطالعه با بهرهگیری از نرمافزار MODSIM و در نظر گرفتن مؤلفههای طبیعی، اجتماعی و اقتصادی، تلاش دارد تا با مدلسازی منابع و مصارف در شرایط فعلی و افق ۱۴۲۰، شناختی جامع از چالشهای موجود ارائه داده و راهکارهای عملیاتی پیشنهاد کند.
نویسندگان: حمید مصاحبی
محل انتشار: پنجمین کنفرانس مدیریت منابع آب ایران
کلیدواژه ها:
حوضه آبریز هامون جازموریان ، مدیریت منابع آب ، مدلسازی منابع آب ، نرم افزار MODSIM
کاربرد مدل MODSIM در ارزیابی طرح های توسعه منابع آب حوضه آبریز
اهمیت روزافزون نقش مدلسازی دربرنامه ریزی و مدیریت منابع اب و محدودیت مدلها در نمایاندن سیستم های واقعی برکسی پوشیده نیست ساختار مدل داده های ورودی اهداف و دیگر فرضیات مربوط به اینکه سیستم واقعی چه وظایفی دارد یا تحت گزینه های تاسیسات طراحی و سیاستهای مدیریتی یا اجرایی چگونه رفتار خواهد کرد بحث انگیز یا نامعلوم است دراینم قاله با استفاده از تصمیمگیری چندمعیاره MCDM تعیین می شود که مناسب ترین مدل شبیه سازی برنامه ریزی منابع اب با درنظر گرفتن خصوصیات هریک از مدلها و خصوصیات و ویژگیهای منطقه مورد مطالعه کدام است مدلهایی که برای این مطالعه انتخاب شدند عبارتند از: MIKE BASIN, MIKE SHE, MODSIM, RIBASIM, VENSIM و WEAP
نویسندگان: هاجر نیک قلب، حمید مصاحبی، سعید علیمحمدی
محل انتشار: نهمین کنگره بین الملی مهندسی عمران
کلیدواژها:
روش تحلیل سلسله مراتبی Ahp ، نرم افزار شبیه سازMODSIM کالیبراسیون ، صحت سنجی ، حوضه آبریز گرگک
طراحی نرم افزار تصمیم گیری چند معیاره مکانی SMCDM برای مدیریت جامع منابع آب
تصمیم گیری و پیشنهاد بهترین راه حل در مواجهه با مشکلات، مهمترین چالش مدیریتی در عصر حاضر بوده و تصمیم گیرندگان به دلیل پیچیدگی حاکم بر دنیای امروز عموما شرایط دشواری را پیشرو دارند. این مقاله به معرفی یک سامانه تصمی مگیری چند معیاره مکانی SMCDM جدید که مختص برنام هریزی منابع آب در سطح حوض ههای آبریز توسعه یافته است، م یپردازد. مدل ایجاد شده اولوی تبندی مسائل، حل مناقشات و تصمی مگیری را تسهیل م یکند. در این نوشتار علاوه بر معرفی سامانه نر مافزاری تهیه شده، نمون ههای عملیاتی از کاربرد آن در سطح حوضه آبریز ارائه شده است.
نویسندگان: حمید مصاحبی، شهاب عراقی نژاد، سیدجلال الدین میرنظامی
محل انتشار: اولین کنفرانس بین المللی و سومین کنفرانس ملی سد و نیروگاههای برق آبی
کلیدواژه ها:
برنام هریزی منابع آب ، حوضه آبریز ، سامانه تصمی مگیری چند معیاره مکانی ، مدیریت جامع منابع آب
تدوین یک شاخص ترکیبی خشکسالی با استفاده از تصمیم گیری چندمعیاره مکانی فازی
ارزیابی و کمی سازی شرایط خشکسالی با استفاده از شاخصهای خشکسالی انجام می شود این شاخصها با توجه به متغیرهای مختلفی همچون بارش، جریان رودخانه ای رطوبت خاک، ذخیره مخزنی، و حجم آب زیرزمینی تعریف می شوند و مبنای قضاوت و سنجش خشکسالی می باشند این شاخصها دارای کمبودهایی هستند که نمی توانند قادر به بیان شرایط واقعی خشکسالی دریک منطقه باشند برای رسیدن به این منظور از روش کارامد تصمیم گیری چند معیاره مکانی فازی FSMCDM بهره می گیرد روش مورد استفاده در تصمیم گیری چند معیاره فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی FAHP می باشد برای تدوین شاخص ترکیبی خشکسالی از ترکیب وزنی شاخصها و پارامترهای موثر در شرایط خشکسالی بهره گرفته شده است.
نویسندگان: هاجر نیک قلب، شهاب عراقی نژاد، حمید مصاحبی
محل انتشار: چهارمین کنفرانس مدیریت منابع آب ایران
کلیدواژه ها:
شاخص ترکیبی خشکسالیHDI ، تصمیم گیری چندمعیاره مکانی فازی ، فرایند تحلیل سلسله مراتبی ، سیستم اطلاعات جغرافیایی ، حوضه ابریز قره سو – گرگان رود
مدیریت به هم پیوسته منابع آب سطحی در شرایط خشکسالی
مدیریت منابع آب در نواحی خشک و نیمه خشک همچون کشور ایران که بطور مداوم با پدیده خشکسالی مواجه است ازحساسیت والایی برخوردار می باشد. وقوع خشکسالی درحوضه های آبریز مشکلات بسیاری را در سیستمهای مدیریت منابع آب ایجاد میکند بطوریکه در صورت تداوم و شدت بالای آن حجم مخازن تا سطح بحرانی کاهش یافته و این امر ممکن است سبب بروز سوانح آبی در آینده شده و خساراتی را از جهات مختلف متوجه سیستم نماید . در تحقیق حاضر، مدل سیستم مخازن چندگانه به روش پویاییهای سیستم برای حوضه آبریز درهرود در شمال غرب کشور به منظور ارزیابی روند بهرهبرداری و عوامل مؤثر بر آن تهیه و توسعه داده شده است. اجرای مدل ساخته شده برای سیستم تخصیص، مستلزم پیش بینی جریان ورودی به مخازن میباشد که در این تحقیق از مدل K-2NNبرای این منظور استفاده شده است. مقایسه نتایج بهره برداری طولانی مدت از مخازن با استفاده از دو رویکرد اعمال انعطاف زمانی و مکانی نشان داد که اعمال انعطاف مکانی در کاهش میزان خسارات در سطح حوضه موثر تر بوده است
نویسندگان: حمید مصاحبی، شهاب عراقی نژاد
محل انتشار: دومین کنفرانس ملی پژوهش های کاربردی منابع آب ایران
کلیدواژه ها:
خشکسالی ، ریسک ، سیستم مخازن چندگانه ، قواعد محدود کننده ، مدل K-NN
مدیریت بههم پیوسته در بهرهبرداری از سیستم مخازن چندگانه در شرایط خشکسالی
وقوع خشکسالی درحوضه های آبریز مشکلات بسیاری را در سیستمهای مدیریت منابع آب ایجاد میکند بطوریکه در صورت تداوم و شدت بالای آن حجم مخازن تا سطح بحرانی کم شده که این امر ممکن است در آینده سوانح آبی را ایجاد کرده و یا خساراتی را از جهات مختلف منجر شود. در این تحقیق سیستم مخازن چندگانه حوضه آبریز دره رود در شمال غرب کشورکه در سالهای اخیر دچار خشکسالی شده، مورد بررسی قرارگرفته است. روش ارائه شده در این تحقیق با درنظر گرفتن اطلاعات اقلیمی جهت بهره برداری مخازن با نگرش مدیریت به هم پیوسته منابع آب است. تحلیل منطقه ای حوضه نشان میدهد که منطقه متاثر از خشکسالی هواشناسی ناهمگن بوده که این خصوصیت در مدیریت منابع آب منطقه بسیار حائز اهمیت است به نحوی که از پتانسیل منابع آب یک زیر حوضه میتوان جهت رفع کمبود زیر حوضه دیگر جهت تخفیف اثرات خشکسالی بهره جست.
نویسندگان: حمید مصاحبی، شهاب عراقی نژآد، پروانه کاظمی
محل انتشار: دومین کنفرانس سراسری مدیریت جامع بهره برداری از منابع آب
کلیدواژه ها:
بهرهبرداری از مخازن چندگانه ، خشکسالی هواشناسی ، مدیریت بههم پیوسته ، تخفیف خشکسالی
انتخاب مدل بهینه برنامه ریزی منابع آب با استفاده از تصمیم گیری چند معیارهMCDM برای سامانه تصمیم یارDSS
بزرگترین پرسشی که در طرحهای برنامه ریزی منابع آب وجود دارد، این است که انتخاب کدام مدل می تواند به تمام نیازهای موجود در یک طرح پاسخ دهد. برای اتخاذ تصمیم های مناسب و جامع نگر باید از سیستم های پشتیبانی تصمیم استفاده کرد که بتواند دیدگاه های فنی، اقتصادی،زیست محیطی و اجتماعی را در یکقالب به هم پیوسته گردآوری نماید. از طرف دیگر، یکی از اهداف مدلهای پشتیبان تصمیمگیری، امکان مدلسازی در شرایط عدم اطمینان آینده میباشد. دراین مقاله با استفاده از تصمیمگیری چند معیارهMCDM تعیین می شود که مناسبترین مدل شبیهسازی برنامهریزی منابع آب با در نظر گرفتن خصوصیات هریک از مدل ها و خصوصیات و ویژگیهای منطقه مورد مطالعه برای یک سامانه تصمیم یار DSS کدام است
نویسندگان: هاجر نیک قلب، حمید مصاحبی، سجاد برشنده
محل انتشار: دومین کنفرانس سراسری مدیریت جامع بهره برداری از منابع آب
کلیدواژه ها:
تصمیمگیری چند معیارMCDM ، سامانه تصمیم یارDSS ، نرم افزارDEFINITE ، نرم افزار شبیه ساز برنامه ریزی منابع آب ،
کاربرد روش پویایی های سیستم در شبیه سازی بهره برداری ازسیستم مخازن چند گانه باهدف مدیریت ریسک خشکسالی
یکی از مهمترین چالشهای بهره برداری از سیستم های منابع آب و بطور خاص مخازن سطحی در رویارویی با دوره های خشکسالی درنحوه بهره برداری از این مخازن است به این منظور روش پویایی های سیستم به عنوان یک روش شبیه سازی شی گرا که براساس روابط بازخور عمل می نماید دراین تحقیق مورد استفاده قرار گرفت مزیت اینروش علاوه بر آنکه قابلیت وارد نمودن و مشارکت کاربران را در هرلحظه دارا میباشد سادگی و سرعت بالای توسعه مدل می باشد
نویسندگان: حمید مصاحبی، شهاب عراقی نژاد
محل انتشار: اولین کنفرانس بین المللی مدلسازی گیاه، آب، خاک و هوا
کلیدواژه ها:
پویایی های سیستم ، سیستم مخازن چندگانه ، قواعدمحدود کننده ، مدیریت خشکسالی
مدیریت به هم پیوسته منابع آب: ارائه راهکارهای عملیاتی
تعادل بخشی بین منابع و مصارف آب در حوضه های آبریز، مدیریت منابع آب را در کلیت آن مطرح می سازد. بنابر این ارزیابی مدیریت حاضر وادامه روند تحولات مدیریت شده آن با نگاه به مدیریت مطلوب می تواند راه حرکت مدیریت منابع طبیعی و بویژه مدیریت منابع آب به سوی آینده را تا حدودی مشخص نماید. در این نوشتار چالش ها، راهبردها و راهکارهای توصیه شده برای تصمیم سازان در قالب نمونه های عملیاتی در سطح حوضه آبریز بر اساس اهداف مورد نظر و با استفاده از ماتریس چهارچوب منطقی LFA ارائه شده است
نویسندگان: حمید مصاحبی، شهاب عراقی نژاد، هاجر نیک قلب
محل انتشار: نهمین کنگره بین الملی مهندسی عمران
کلیدواژه ها:
توسعه پایدار ، چالش ها و راهکارهای عملیاتی ، ماتریس چهارچوب منطقی ، مدیریت به هم پیوسته منابع آب
